Pierwotnie konie były zwierzętami stepowymi. Środowisko to charakteryzowało się skromną szatą roślinną oraz brakiem łatwego dostępu do wody i schronienia.
Wiązało się to z powolnym poborem pokarmu, małymi porcjami i nierzadko długimi wyprawami do wodopoju. Kopytne przemierzały wówczas kilkadziesiąt kilometrów dziennie.
Swobodny ruch jest niezbędny do utrzymania konia w zdrowiu fizycznym i psychicznym. Dzisiejszy sposób utrzymania tych zwierząt znacznie ogranicza im ten ważny aspekt życia.
Konie powinny mieć możliwość przebywania na padoku/pastwisku przez jak największą część doby (najlepiej 24h).
Aby nieco zmotywować zwierzęta do ruchu na wybiegu, możemy zorganizować przestrzeń tak, aby dostęp do zasobów (woda, siano i schronienie) był w różnych miejscach. Ciekawym rozwiązaniem jest padok w systemie Paddock Paradise oraz chów wolnowybiegowy.
Odpowiedniej ilości ruchu nie zapewni koniowi wychodzenie na niewielką kwaterkę do południa, bądź (o zgrozo) oglądanie świata tylko podczas wyjścia na trening lub do karuzeli.
Tak naprawdę już spędzanie samych nocy w stajni to czas około 9-11h pobytu w małej klitce umożliwiającej obrócenie się jedynie wokół własnej osi.
Czy padok i swobodny ruch to wszystko?
Kolejnym ważnym aspektem jest zapewnienie zwierzętom stałego dostępu do paszy objętościowej. W naturze konie pobierają pokarm przez około 16 do nawet 18h na dobę. Gdy nie ma dostępu do trawiastego pastwiska bądź jego ruń została już mocno wygryziona, wówczas przychodzi czas na siano. Dobrym rozwiązaniem może się tutaj okazać stosowanie tak zwanych „slow feeder” czyli wszelkiego rodzaju siatek na siano lub rozłożenie siana w różnych miejscach wybiegu.
Trawa i siano to nie wszystko. Konie w swoim menu powinny mieć również dostęp do rozmaitych ziół, drzew i krzewów. Uwielbiają obgryzać korę, gałązki i liście drzew oraz zjadać owoce krzewów, a zimą wygrzebywać korzonki spod śniegu. Jest to ważna część diety mająca często aspekt prozdrowotny.
Dobrane stado to klucz do dobrego samopoczucia
Konie to zwierzęta o bardzo silnym instynkcie stadnym. Najlepiej czują się w grupach od kilku do kilkunastu osobników. Jest to związane z byciem zwierzęciem roślinożernym, uciekającym. Krótko mówiąc w grupie siła! Stado to warunek konieczny aby zapewnić koniowi poczucie bezpieczeństwa, spokojnego odpoczynku i pasienia się.
W życiu młodych koni stado odgrywa również ważną rolę w prawidłowym rozwoju. Istotny i nieobojętny jest dobór towarzystwa. Konie o przeciwnych charakterach mogą się co najwyżej tolerować. Stado powinno składać się z co najmniej trzech osobników – konie mogą wówczas dobrać sobie odpowiadające im towarzystwo i trzymać się w mniejszych grupach. W dobrze zgranym stadzie, które nie musi walczyć o zasoby na wybiegu i ma wystarczająco dużo terenu, panują zwykle bardzo przyjazne relacje.
Gdy uda nam się zapewnić powyższe wymogi mamy duże szanse na to, aby koń wiódł zdrowe i szczęśliwe życie. Odpowiednia ilość ruchu już od urodzenia jest niezbędna dla zdrowych, mocnych kości i stawów.
Warto zaznaczyć że za mała ilość ruchu u młodych, rosnących koni jest jedną z przyczyn często występującej osteochondrozy (złego odżywienia chrząstki kostno stawowej co w efekcie powoduje powstanie tzw. chipów czyli odprysków kostnych w stawie bądź jego okolicy, zależnie od umiejscowienia bywa konieczność operacyjnego usunięcia zmiany).
Prawidłowa dieta, towarzystwo stada, długi a najlepiej nieograniczony pobyt na padoku neutralizują stres, a za tym ryzyko powstawania wszelkiego rodzaju nałogów i narowów ale również zapobiegają tworzeniu się wrzodów żołądka.
Podsumowanie
- Koń powinien mieć zapewniony jak najdłuższy pobyt na padoku i możliwość swobodnego ruchu.
- Konie to zwierzęta stadne. Kontakty socjalne są ważną częścią ich życia. Mają one swoich przyjaciół wśród koni z którymi dzielą padok. Stado odgrywa istotną rolę w zapewnieniu poczucia bezpieczeństwa.
- Stały dostęp do paszy objętościowej jest absolutnie obowiązkowy.