Jak karmić konia — podstawy dla początkujących

Praktyczne wskazówki stanowią elementarną wiedzę, jaką każdy opiekun i właściciel konia powinien posiadać. Właściwe żywienie jest kluczowym elementem opieki nad koniem. Wielu problemów zdrowotnych i behawioralnych koni można byłoby uniknąć, gdyby były karmione zgodnie z ich naturalnymi potrzebami.

Konie to zwierzęta roślinożerne, które spędzają większość dnia na pasieniu się. Układ pokarmowy konia jest przystosowany do ciągłego jedzenia. Naturalnym pożywieniem konia jest trawa oraz inne jadalne rośliny. Dzikie konie żywią się różnymi gatunkami traw, ziołami, liśćmi i owocami drzew i krzewów.

Konie, które nie mają swobodnego dostępu do trawy lub siana cierpią fizycznie i psychicznie.

Siano, sól, woda – podstawa karmienia każdego konia.

PASZA OBJĘTOŚCIOWA

Podstawą diety konia jest pasza objętościowa — siano i świeża trawa z pastwiska.
Przyjmuje się, że pobieranie suchej masy paszy powinno wynosić min. 2% masy ciała konia (dorosłego, w dobrej kondycji). Dla konia o wadze 500 kg jest to 10 kg.
Dobrej jakości siano i trawa zadawane w wymaganej ilości, zaspokaja zapotrzebowanie konia bez pracy lub w lekkim treningu na energię i białko. Jeżeli nie, to wtedy należy wzbogacić dietę o dodatkowe źródła energii. Może pochodzić ze zbóż, ziaren roślin oleistych lub olejów.
Konie potrzebują dodatku mineralno-witaminowego do diety opartej na sianie. Konie, które są w lekkiej pracy lub niepracujące, rzadko kiedy potrzebują dodatkowych kalorii z owsa lub musli.
Koń je paszę objętościową w dużej ilości – 40-50 kg dziennie trawy z pastwiska. Siano jest uzupełnieniem pastwiska i podstawą diety w okresie poza pastwiskowym.
Koń potrzebuje włókna do sprawnego i zdrowego trawienia. Włókno jest podstawowym źródłem energii konia, która jest uwalniania podczas procesu fermentacji w jelicie grubym. Są za nie odpowiedzialne bakterie.
Ograniczenie dostępu do siana zaburza trawienie, jest przyczyną wrzodów, kolki, odwodnienia i problemów behawioralnych.

WODA

Upewnij się, że Twój koń ma zawsze swobodny dostęp do dużej ilości świeżej wody. Dzienne zapotrzebowanie wynosi 5-10 litrów na 100 kg masy; średnio koń ważący 500 kg wypija 25-30 l wody dziennie. Zapotrzebowanie na wodę wzrasta podczas upału i pracy.

SÓL

Sód jest niezbędny do utrzymania równowagi płynów, ciśnienia osmotycznego w komórkach oraz prawidłowej pracy układu nerwowego. Większość pasz roślinnych ma niedobór sodu, dlatego należy zapewnić koniom dostęp do lizawki solnej.

Koń w spoczynku wydala dziennie 2,5 kg potu, a pracujący kłusem w temperaturze 15 stopni – 10 kg. Z potem koń wydala wodę i elektrolity, dlatego tak ważne jest ich uzupełnianie.

Karm mało a często

Układ pokarmowy konia jest przystosowany do ciągłego pobierania włókna. Wynika to ze stosunkowo małej pojemności żołądka oraz ciągłej produkcji kwasu solnego. Konie w naturze spędzają 10 godzin na pasieniu, dlatego małe i częste posiłki są dla konia bardziej naturalne.

Konie na jeden odpas nie powinny dostawać więcej niż 2 kg paszy treściwej. Żołądek nie powinien być wypełniony więcej niż w ⅔. Jeśli koń jest karmiony zbyt dużą ilością na raz, pokarm nie jest skutecznie trawiony.

Paszę treściwą podziel na 2 lub 3 odpasy, a konie, które potrzebują dużo energii, powinny być karmione nawet częściej.

Aby zachować prawidłową pracę przewodu pokarmowego, należy ograniczyć podaż skrobi. Jej źródłem są ziarna zbóż — owies, jęczmień, kukurydza i na nich bazują gotowe mieszanki energetyczne typu musli.

Obecnie zaleca się ograniczenie spożycia do mniej niż 1 g skrobi na kg masy ciała na posiłek i mniej niż 2 g skrobi na kg masy ciała dziennie.

Karm wg wagi, a nie miarek

Miarka miarce nie jest równa. Poza tym różne typy pasz mają różny stosunek wagi do objętości. Owies gnieciony jest lżejszy od pełnego, a granulat cięższy od musli. Garść sieczki też zależy od wielkości dłoni.

Określ wagę i kondycję konia

Każdy koń ma inne potrzeby energetyczne. Wynika to z rasy, wieku, kondycji, behawioru. Aby dobrać odpowiednią dawkę żywieniową, musisz znać masę ciała konia, a także ustalić jego kondycję — BCS (body condition score). W 9- stopniowej skali, stan optymalny to 4-5 – wartości niższe to niedowaga, wyższe — nadwaga.

Wyższe zapotrzebowanie na kalorie, aminokwasy, minerały i witaminy mają klacze źrebne, karmiące, konie rosnące, ogiery rozpłodowe, konie w regularnym, intensywnym treningu.

Przy zimnej i wietrznej pogodzie zapotrzebowanie energetyczne konia również wzrasta. Konie potrzebują więcej paszy objętościowej, aby się ogrzać. Ciepło to skutek uboczny procesu fermentacji włókna w jelicie grubym.

Nie dokonuj nagłych zmian w diecie konia

Jeśli zmieniasz ilość posiłku treściwego, zwiększaj lub zmniejszaj każdy posiłek stopniowo.
Stopniowo wprowadzaj do diety nowe produkty, tak samo, gdy zmieniasz paszę treściwą na inną. Zasadą jest, aby co drugi dzień zastępować 25% starej paszy nową.
Stopniowo wprowadzaj konia na trawę wiosną. Bakterie w jelicie grubym odpowiedzialne za fermentację włókna muszą dostosować się do wszelkich zmian w diecie. Nagłe zmiany powodują śmierć bakterii i zaburzenia metaboliczne.

Nie karm bezpośrednio przed ani po treningu

Po karmieniu paszą treściwą powinieneś odczekać minimum godzinę, zanim zaczniesz pracę. Przed intensywnym treningiem koń powinien mieć 3-4 godziny przerwy po jedzeniu.

Z racji tego, że konie cały czas pobierają paszę objętościową ze względu na ciągłą produkcję kwasu solnego, koń nie powinien pracować z pustym żołądkiem, ale też nie może być obciążony.

Przed typowym treningiem koń może, a wręcz powinien skubać siano, ale posiłek treściwy powinien być podany co najmniej godzinę wcześniej.

Dobrą praktyką, która chroni przed wrzodami, jest podanie solidnej garści sieczki z lucerny przed treningiem.

Karmiąc konia po pracy, pozwól mu całkowicie ostygnąć. Tętno i oddech muszą wrócić do normy, a koń nie może być zgrzany.