Joanna Krzaczkowska
Czym jest energia?
Energia jest to ilość kalorii potrzebna do życia i do wykonywanej dodatkowo aktywności. Energia jest potrzebna, aby przekształcić dostarczone składniki pokarmowe do “elementów” jakie zostaną wykorzystane przez organizm (glukoza, aminokwasy, kwasy tłuszczowe).
Szacunkowe zapotrzebowanie zależy od wieku, wagi, sposobu użytkowania konia, a także warunków środowiskowych (temperatury).
Liczba, której szukasz w analizach siana i w etykietach na paszy to DE (Digestible Energy) czyli Energia Strawna i jest wyrażona w Mcal/kg lub MJ/kg.
1 Mcal = 1000 Kcal
1 MJ = 4,19 Mcal
Energia strawna to nic innego jak kalorie, które są dostępne z pożywienia, Należy jednak uwzględnić, że nie cała energia z pożywienia jest dostępna dla organizmu, gdyż część pożywienia pozostaje niestrawiona i jest wydalona pod postacią obornika, dlatego wybierając komponenty paszowe, należy kierować się ich strawnością (czyli “przystępnością” do wchłonięcia przez organizm).
Jak określić zapotrzebowanie na energię?
Szacunkowe normy możemy znaleźć w tabelach opracowanych przez NRC, ostatnie z 2007 roku. Określają zapotrzebowanie na tzw. energię bytową (potrzebną do funkcji życiowych) jak i dla koni “w pracy” (lekkiej, średniej, ciężkiej i bardzo ciężkiej).
- Rekomendacje NRC na energię bytową zostały podzielone na 3 kategorie w zależności od temperamentu koni i sposobu chowu:
Minimalne – konie w sedacji, bardzo spokojne, z bardzo ograniczonym czasem padokowania, pozostające w areszcie boksowym;
Średnie – przeciętny koń, regularnie padokowany;
Wysokie – konie nerwowe, ciągle w ruchu (zarówno w boksie, jak i na wybiegu);
- Praca koni w zależności od intensywności:
lekka – tętno 80, 1-3 godz w tygodniu, 40% stęp, 50% kłus, 10% galop
średnia – tętno 90, 3-5 godz w tygodniu, 30% stęp, 50% kłus, 10% galop, 5% trening skokowy, ćwiczenie elementów ujeżdżeniowych
ciężka – tętno 110, 4-5 godz w tygodniu, 20% stęp, 50% kłus, 15% galop, 15% (cwał lub trening skokowy, lub zaawansowany trening ujeżdżeniowy
bardzo ciężka – tętno 110-150, od 1 godz w tygodniu w bardzo wysokim tempie do 6-12 h w tygodniu w niskim tempie – do tej kategorii zaliczamy konie wyścigowe, i rajdowe
REKOMENDACJE NRC – ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ BYTOWĄ Mcal/dzień
| waga konia | minimalne | średnie | wysokie |
| 200 kg | 6.1 | 6.7 | 7.3 |
| 400 kg | 12.1 | 13.3 | 14.5 |
| 500 kg | 15.2 | 16.7 | 18.2 |
| 600 kg | 18.2 | 20.0 | 21.8 |
| 800 kg | 24.2 | 26.6 | 29.0 |
REKOMENDACJE NRC – ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ DLA KONI W PRACY
| waga konia | praca lekka | praca średnia | praca ciężka | praca b.ciężka |
| 200 kg | 8.0 | 9.3 | 10.7 | 13.8 |
| 400 kg | 16.0 | 18.6 | 21.3 | 27.6 |
| 500 kg | 20.0 | 23.3 | 26.6 | 34.5 |
| 600 kg | 24.0 | 28.0 | 32.0 | 41.4 |
| 900 kg | 36.0 | 42.0 | 48.0 | 62.1 |
Jeśli chcesz szybko określić zapotrzebowanie na energię swojego konia użyj poniższej formuły:
Energia bytowa:
- Minimalna: DE = 0.0303 x masa konia
- Średnia: DE = 0.0333 x masa konia
- Wysoka: DE = 0,0363 x masa konia
lub dla konia w pracy:
- Lekka: DE = 0.04 x masa konia
- Średnia: DE = 0.0466 x masa konia
- Ciężka: DE = 0.0533 x masa konia
- Bardzo ciężka: DE = 0.069 x masa konia
A czy wiesz, jak określić ile kg siana spełni zapotrzebowanie na energię? (pamiętaj, że podstawą diety konia jest siano).
Przyjęło się, że złota zasada określająca ilość dziennego zapotrzebowania na kalorie (pochodzące zarówno z paszy objętościowej jak i z paszy treściwej) wg norm NRC to 2% masy ciała konia w suchej masie, z czego 1-2 kg na 100 kg masy ciała musi pochodzić z paszy objętościowej.
Ta metoda nie określa jednak, że siano może mieć różną kaloryczność uwarunkowaną gatunkiem (trawa, czy lucerna), oraz stopniem dojrzałości trawy w czasie pokosu.
Aby sprawdzić ile siana potrzebuje zjeść koń, aby zapewnić zapotrzebowanie na kalorie wystarczy znać energię strawną siana.
Ilość siana dla konia = zapotrzebowanie konia na energię / energia strawna siana
Przykład:
Koń w lekkiej pracy o wadze 530 kg
Zapotrzebowanie na energię = 0.04 x 530 = 21,2 Mcal/dzień (89 MJ)
DE siana = 1.86 Mcal/kg (7,8 MJ)
Ile siana na dzień spełni zapotrzebowanie na energię?
Odp: 11,4 kg
21.2 / 1.86 = 11,39 lub 89/7,8 = 11,4 kg
Wiedząc jaka jest energia strawna siana i wiedząc, że optymalna ilość włókna w diecie wynosi 2% masy ciała, możemy określić ile dodatkowej energii powinno pochodzić z paszy treściwej:
dla konia o wadze 530 kg 2% = 10,6 kg w zaokrągleniu 11 kg
DE siana – 1.86
DE z siana 11 x 1.86 = 20. 46 Mcal/dzień (86 MJ)
Jak widać siano o energii strawnej 1.86 Mcal (7,8 MJ) powinno pokryć zapotrzebowanie energetyczne konia w lekkiej pracy, jeśli jednak zauważysz, że koń ma za mało energii wystarczy dodać mu trochę owsa (zacznij od 0,5 kg) lub innego komponentu paszowego. W tym przypadku nie jest zasadne podawanie gotowej paszy treściwej (musli/granulatu) w ilościach jakie są z reguły przewidziane na etykiecie (ok 2-3 kg).
