Pasza dla koni starszych

Żywienie koni starszych uwarunkowane jest przede wszystkim kondycją konia oraz dostosowane do problemów zdrowotnych. Przeczytasz na ten temat w artykule – Kiedy koń jest stary.

Podstawą diety wszystkich koni jest pasza objętościowa (siano i pastwisko) wzbogacona mieszanka witaminowo-mineralnymi. W przypadku koni starszych taka dieta jest często niewystarczająca w wyniku ograniczonego wchłaniania składników odżywczych w związku z problemami z zębami lub innymi chorobami. O zasadach żywienia koni starszych przeczytasz w tym artykule – Żywienie koni starszych

W przypadku złego stanu uzębienia i niewłaściwego żucia, siano i zielonki zastępuje się rozdrobnionym włóknem w postaci trawokulek, peletów, brykietów/kostek siana. Włókno można również zastąpić wysłodkami, ale należy zwrócić na zawartość wapnia. Do włókna dodajemy dodatkowe kalorie pod postacią węglowodanów i tłuszczy. Zawartość węglowodanów strukturalnych jest uzależniona od problemów zdrowotnych.

Dieta koni z problemami zdrowotnymi

PROBLEM	WYTYCZNE – SKŁADNIKI POKARMOWE	PASZA DLA KONIA SENIORA
utrata wagi (nie z powodu problemów z nerkami, wątroby)	12-14% białka7-10% tłuszczułatwo strawna pasza	– pastwisko- siano dobrej jakości – drożdże do 200 g- siemię lniane – 150 g- pasze kompletne dla koni starszych zdrowych- owies gnieciony z sieczką- wysłodki – śruta sojowa 250-500 g- mesz- olej 50-250 g dziennie
problemy z zębami	pasza łatwa do żucia, namoczona	– siano dobrej jakości, miękkie- susz z zielonek- częściowa zamiana siana na moczony pelet z traw, brykiet z siana, wysłodki z dodatkiem gniecionego owsa lub otrębów-oleje roślinne
PPID	max 10% cukru i skrobi suplementacja witaminą C podwyższone dawki wit E>5% tłuszczu zwiększony udział włókna w paszy >10% aminokwasy egzogenne: lizyna, metionina, tyrozyna	– dobrej jakości siano- śruta sojowa- sieczka z lucerny- peletowana trawa- wysłodki- siemię lniane- drożdże- pasze kompletne dla koni z EMS, IR- olej lniany
problemy z nerkami	obniżona zawartość wapnia <0,65%, fosforu 0,25%, obniżona ilość białka 8-10%, zwiększona ilość witaminy A	– dobrej jakości siano- gotowe dietetyczne mieszanki (zawierają ekstrudowaną kukurydzę)-nie podajemy pasz z dużym udziałem wapnia – lucera, wysłodki -nie dodajemy otrębów pszennych – duża zawartość fosforu
problemy z wątrobą	redukcja białka do ok 70-80% dziennego zapotrzebowania, białko musi być wysokiej strawności, obniżona zawartość tłuszczu	-niskobiałkowe siano-dieta z udziałem cukru aby utrzymać poziom glukozy na odpowiednim poziomie (koncentraty z ekstrudowaną kukurydzą)

Pasza dla koni starszych – rodzaje

Pasze pełnoporcjowe dla koni starszych

Pasze pełnoporcjowe są stosowane jako jedyna pasza w żywieniu konia, zapewniają pełne pokrycie jego zapotrzebowania. Generalnie takie mieszanki nie powinny być w formie granulatu, gdyż włókno jest silnie rozdrobnione i nie zmusza konia do żucia, produkcji śliny, skraca czas pobierania pokarmu. Struktura włókna nie ma wpływu jednak na proces fermentacji w jelicie grubym. W dawce pokarmowej udział włókna surowego w postaci nierozdrobnionej powinien wynosić ok 20%, dlatego pomimo skarmiania konia z problemami dentystycznymi rozmoczonym peletem z traw, koń powinien mieć dostęp do siana.

Mieszanki dla koni starszych bez chorób metabolicznych, PPID

Muszą zawierać wysokostrawne komponenty, łatwe do gryzienia, które zapewnią wysoką przyswajalność białka, witamin i minerałów. Takie pasze powinny mieć białko na poziomie 12-14%, ograniczoną ilość wapnia (najlepiej do 1 %) i i zwiększony udział fosforu (0,5%), zawierają ekstrudowane zboża. Warto aby zawierały drożdże, probiotyki i witaminę C. Zawartość tłuszczu wynosi powyżej 5%, a włókna powyżej 10%.

Przykładowe pasze:

SARACEN Veteran Cubes
SPILLERS Senior Complete Care Mix
Marstall Senior Plus
ST HIPPOLYT VITALMÜSLI BESTE JAHRE
Hoveler Oldie Mix
Nuba Long Life
Cavalor Strucomix Senior
Sukces Senior
Dodson&Horrell Sixteen Plus

Mieszanki dla koni z PPID, z problemami metabolicznymi (EMS, IR)

Karmienie koni z PPID (chorobą Cushinga) lub koni insulinoopornych z tendencją do choroby linii białej, ochwatu może stanowić wyzwanie, gdyż takie konie mogą mieć nadwagę albo być za chude.

W obu przypadkach udział węglowodanów niestrukturalnych powinien wynosić mniej niż 10%. W przypadku koni chudych siano powinno być zadawane do woli, a w przypadku otyłych stanowić 1,5% masy ciała i być zadawane w siatkach z drobnymi oczkami. W celu dostarczenia aminokwasów, witamin i minerałów, których może brakować w paszy, podaje się niskocukrowe, bezskrobiowe balancery lub mieszanki witaminowo-mineralne i pełnowartościowe białko – najlepszy profil ma śruta sojowa.

Konie z PPID, które chudną, powinny mieć dostarczane kalorie z włókna (wysłodki, siano do woli) i tłuszczy. Takie pasze zawierają pełnotłuste siemię lniane, ziarno słonecznika, otręby ryżowe, oleje roślinne.

Przykładowe pasze:

Eggersmann Senior Musli Getreidefrei
Marastall Senior Active
ProLinen Recover Form
St Hippolyt Equiguard
ReVital Cubes
Brandon XL
Marstall Vito

Pasza dla koni z chorymi nerkami/wątrobą

Wątroba: Należy zredukować ilość białka w diecie, ale zadbać aby było wysokiej strawności, podlegają hydrolizie w jelicie cienkim. Siano również powinno być niskobiałkowe (przed wykłoszeniem). Odpasy powinny być niewielkie i częste. Należy dostarczyć odpowiednią ilość energii (z cukrów)

Nerki: Takie pasze mają zmniejszoną ilość wapnia, fosforu i białka. Nie powinno się zadawać lucerny, wysłodków, otrąb. Należy zadbać o odpowiednią ilość mikro i makroelementów. Pasze bazują na ekstrudowanej kukurydzy, która zapewnia szybki dopływ glukozy.

St Hippolyt Meta Diat

Mieszanki paszowe zastępujące mesz

Są wartościowym dodatkiem do diety, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, mogą stanowić dodatkowy posiłek, np. podwieczorek:

SPILLERS Senior Super Mash
SARACEN RE-COVERY MASH
Saracen Veteran Mash

Pasza objętościowa – siano i jego zamienniki

Ilość pobieranego siana u starych koni może być zwodnicza, dlatego część siana zamienia się na włókno pod postacią rozdrobnioną – trawokulki, pelet z siana łąkowego, suszone brykiety, wysłodki które należy podać po uprzednim namoczeniu . W dalszym ciągu należy jednak pozwalać koniom na pobieranie paszy objętościowej i żucie, mimo że koń faktycznie zjada małą ilość siana.

Wszystkie pasze objętościowe zadawane do wiaderka są zalewane wodą, zawierają większą ilość wapnia niż zalecana (o ile nie są specjalnie bilansowane) dlatego należy je uzupełniać o pasze bogate w fosfor (owies) jeśli nie ma przeciwwskazań.

Pasza zawsze powinna być uzupełniona o koncentrat witaminowo-mineralny o ile koń nie dostaje mieszanek uzupełniających w dawce określonej przez producenta.

Przykładowe pasze objętościowe jako zamiennik siana

Höveler Senior Cobs
Eggersmann Heu Cubes
Hartog Haycobes
St Hippolyt Heucobs
Baileys Natural Meadow Cobs
Agrobos PreAlpin Senior (miękka sieczka)
St Hippolyt Senior Faser (miękka sieczka)

Dodatki uzupełniające dietę

Koncentraty mineralne
Dodatki do diety bogate w składniki odżywcze (śruta sojowa, drożdże, siemię lniane, oleje roślinne).
Suplementy – wspomagające trawienie, aparat ruchu.
Prebiotyki, probiotyki.
Zioła w zależności od potrzeb (np. na odporność, na lepsze trawienie, oczyszczające, wspierające wątrobę, o działaniu przeciwzapalnym)