Dobre żywienie kluczem do końskiego zdrowia

Ostatnio wysłuchałam świetnego webinaru dotyczącego utrzymania konia w dobrym zdrowiu, poprowadzonego przez Dr Marthe Faraday.

Dr Farady jest naukowcem i dietetykiem koni. Jej misją jest łagodzenie cierpienia i promowanie zdrowia u koni w każdym wieku. Przed rozpoczęciem pracy z końmi, dr Faraday spędziła 20 lat opracowując dla lekarzy, oparte na badaniach, medyczne protokoły leczenia pacjentów. Sama jest opiekunem konia z problemami metabolicznymi, alergiami i ciężkim artretyzmem. Jej zmagania z utrzymaniem zwierząt w dobrej kondycji stały się inspiracją do pomocy innym właścicielom koni. Uczy jak używać żywności i nutraceutyków w profilaktyce i leczeniu wielu chorób koni m.in. otyłości, problemów metabolicznych, artretyzmu, alergii.

W webinarze dr Faraday porusza istotne kwestie, takie jak odpowiednia kondycja mikrobiomu i jelit, suplementacja oraz zwraca uwagę na to, jak powinien wyglądać zdrowy koń.

Koń to jelita na 4 nogach (Horse is a gut on legs)

Odżywianie ma kluczowe znaczenia dla zdrowego żołądka i jelit konia. To, jak karmisz i czym, może pomóc w utrzymaniu zdrowego środowiska jelit i wspierać mikrobiom.

Ogromna populacja drobnoustrojów w jelicie grubym jest przede wszystkim odpowiedzialna za rozkładanie włókien z siana, trawy i innych pasz. Powoduje to wytwarzanie dużych ilości lotnych kwasów tłuszczowych, które są głównym źródłem energii dla konia. Niestrawione resztki przemieszczają się przez okrężnicę, gdzie wchłaniana jest woda i formowany kał.

Konie mają szczególnie wrażliwy układ trawienny. Są bardzo podatne na zaburzenia trawienia, szczególnie gdy zmienia się cokolwiek w ich diecie lub rutynie, odbija się to na ich kondycji fizycznej i psychicznej. Układ odpornościowy konia jest wspierany w 70% przez jelita.

Objawy problemów z jelitami:

biegunka
woda kałowa
wrzody żołądka
wrzody jelita grubego
brak apetytu
wzdęcia
zaparcia
słaba kondycja
wrażliwość w okolicy popręgu
kolka
zapalenie jelita grubego lub IBD
utrata masy ciała
niska odporność
zły stan skóry lub sierści
słaby wzrost kopyt
alergie – objawiają się swędzeniem skóry
stany zapalne w organizmie (mogą objawiać się również kulawizną)

Drażliwe, “humorzaste” konie mają szczególnie wrażliwy układ trawienny. Są bardzo podatne na zaburzenia trawienia, szczególnie gdy zmienia się cokolwiek w ich diecie lub rutynie.

Korzyści z dobrze funkcjonującego układu pokarmowego to:

lepsza synteza witamin i minerałów
lepsza odporność na patogeny
zdrowa błona śluzowa jelit i żołądka
ochrona przed toksynami
lepszy nastrój
dobra kondycja ciała
zwiększona odporność na stres

Zbilansowana dieta pokrywa zapotrzebowanie na minerały śladowe

Drugą istotną kwestią jest odpowiednio zbilansowana dieta pokrywająca zapotrzebowanie na mikroelementy i aminokwasy limitujące.

W sianie zwykle są niedobory pierwiastków śladowych takich jak cynk, miedź, mangan, selen, a także witaminy E i A. Często też w sianie i paszach gospodarskich opartych na zbożach jest niewystarczająca ilość aminokwasów egzogennych, przede wszystkim lizyny, która jest najistotniejsza z punktu widzenia konia.

Należy znaleźć dobrze zbilansowane suplementy witaminowo-mineralny i zaaplikować w odpowiedniej dawce aby wyrównać niedobory, a także podawać dobrej jakości białka, poza sezonem pastwiskowym.

Suplementacja konia

Dr Faraday porusza bardzo istotną kwestię dotycząca suplementowania konia. Przede wszystkim należy umieć czytać listę składników i wybierać takie suplementy, które zawierają tylko substancje czynne i są bez zbędnych wypełniaczy. Jeśli mamy skład na stronę A4 i przy tym małe ilości oraz małe dawkowanie powinna zapalić się nam lampka kontrolna – czy to aby na pewno zadziała?

Po drugie nie powinniśmy dawać więcej niż 3 suplementy na raz. Martha opisała przypadek konia, który był w totalnej rozsypce – dostawał 13 różnych suplementów, część z nich była nawet ok ale nie przyniosły żadnej poprawy. Dlaczego? Aby suplementy mogły zadziałać, najpierw trzeba zoptymalizować dietę.

Suplementację (czy działa czy nie) należy zrewidować po ok 10-14 dniach – wtedy powinna być już zauważalna poprawa. Jeśli nie ma, nie ma sensu kontynuować terapii, co więcej nie warto dodawać kolejnego suplementu, tylko zacząć od nowa i jeszcze raz zrewidować skład oraz dawkowanie.

Dużo znanych producentów (dotyczy to w dużej mierze suplementów wspomagających apart ruchu) ma dawkowanie i ilość substancji czynnych adekwatną do masy kota, a nie konia który waży ponad pół tony.

Jakie powinny być dobre suplementy?

zawierają krótki skład
nie mają wypełniaczy
są bezpieczne, a ich skuteczność potwierdzona badaniami naukowymi
dawkowanie adekwatne do masy konia!

Niestety duża ilość suplementów ma zły skład, bądź nieodpowiednie (za małe) dawkowanie.

Najczęstsze błędy jakie popełniają właściciele koni

Nie rewidują źródła informacji. Internet jest z jednej strony dobry, bo daje duże możliwości samodzielnego wyszukiwania informacji, z drugiej strony, nie rewidując źródeł, albo opierając się na informacjach, które nie są poparte badaniami naukowymi, można wyciągać błędne wnioski.
Nie potrafią przyznać się do “błędu” i zaniechać praktyk, które kontynuowali od lat. To, że coś było robione “od zawsze” nie znaczy, że jest robione prawidłowo.
Nie podchodzą krytycznie do informacji sprzedawanych przez producentów suplementów, którzy chcą sprzedać produkt, niekoniecznie dobrej jakości.
Nie potrafią prawidłowo ocenić kondycji konia (BSC)
Nie dostosowują ilości energii pobieranej przez konia z paszy do pracy jaką wykonuje, ani do rasy.

Jak wygląda zdrowy koń?

ma optymalne BSC (nie jest za gruby, nie jest za chudy) – ostatnie żebra mają być wyczuwalne pod dłonią, mogą być widoczne w ruchu
ma top line i masę mięśniową, która nie jest mylona z tłuszczem
ma zdrowe kopyta – “bez kopyt nie ma konia”
ma zdrową, elastyczną skórę, lśniącą, nie wyblakłą sierść
ma zdrowe, elastyczne stawy i ścięgna
lekko i swobodnie się porusza
w stępie ma długi wykrok
nie cierpi na alergie
układ odpornościowy nie szwankuje, nie jest podatny na infekcje
jest zrelaksowany, pewny siebie, stabilny emocjonalnie (90% problemów behawioralnych bierze się z problemów z jelitami)